อุทยาน 100 ปี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ป่ากลางเมือง ของขวัญสำหรับชุมชนที่ใคร ๆ ก็เข้าถึงได้

สวนสาธารณะของย่านที่โดดเด่น เป็นเสมือนแลนมาร์คแห่งพื้นที่สีเขียวใจกลางเมืองอีกแห่ง คืออุทยาน 100 ปี จุฬาฯ บนพื้นที่สีเขียวกว่า 29 ไร่ ที่เป็นพื้นที่สีเขียวอันเกิดขึ้นจากนโยบายการสร้างเมือง GREEN & CLEAN CITY และเพื่อเป็นการตามรอยพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ในการพระราชทานที่ดินให้แก่จุฬาฯ เพื่อให้เป็นพื้นที่สำหรับการเรียนรู้และคืนประโยชน์สู่สังคมส่วนร่วม โดยก่อสร้างแล้วเสร็จและเปิดในวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2560 ซึ่งตรงกับวันสถาปนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ครบ 100 ปี พื้นที่สีเขียวแห่งนี้จึงเป็นเสมือนของขวัญให้สำหรับคนทุกเพศทุกวัย ได้เข้ามาสูดอากาศบริสุทธิ์ผ่อนคลาย สามารถมาเดินหรือออกกำลังรับลมเย็น ๆ ชมพระอาทิตย์ตกดินในบรรยากาศสวยที่หาได้ยาก และได้ใกล้ชิดกับธรรมชาติในย่านใจกลางกรุงเทพฯ

ด้วยแนวคิดในการออกแบบอุทยานแห่งนี้ ที่ไม่เพียงแต่การคำนึงถึงการเพิ่มพื้นที่สีเขียวและต้นไม้ขนาดใหญ่ของย่าน สร้างความหลากหลายด้วยการใช้พืชพรรณที่หลากหลาย และปลูกแบบธรรมชาติตามแนวคิดป่าในเมือง มอบความเขียวชอุ่ม สดชื่น และสวยงามให้แก่ชุมชน ด้วยดีไซน์การออกแบบอันเกิดจากแรงบันดาลใจมาจากการเติบโตของกิ่งรากจามจุรี ต้นไม้สัญลักษณ์ประจำของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย แต่ยังถูกออกแบบให้เป็นศูนย์กลางที่เชื่อมโครงสร้างระบบนิเวศสีเขียวในระดับชุมชนของเมืองแห่งนี้ (URBAN GREEN INFRASTRUCTURE) และคำนึงถึงการรับน้ำและการหมุนเวียนทรัพยากรน้ำภายในอุทยานอย่างชาญฉลาด เพื่อเป็นต้นแบบสวนสาธารณะที่เป็นพื้นที่หน่วงน้ำของเมือง เอื้อต่อระบบนิเวศที่ดี และเอื้อต่อการทำกิจกรรมนันทนาการต่าง ๆ ของคนในชุมชนได้อีกด้วย

อุทยานแห่งนี้ จึงเป็นอีกหนึ่งพื้นที่สาธารณะที่เปิดโอกาสให้เกิดการใช้พื้นที่สีเขียวเพื่อการเรียนรู้ แลกเปลี่ยนระหว่างนิสิตกับชุมชน คนกับธรรมชาติ และยังเป็นพื้นที่เปิดสำหรับกิจกรรมในด้านต่าง ๆ เพื่อชุมชนและสังคมมากมาย ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมด้านสุขภาพ กิจกรรมทางดนตรี และกิจกรรมทางศิลปวัฒนธรรมต่าง ๆ ร่วมกับหลายหน่วยงาน ทำให้คนในชุมชนได้เข้าถึงกิจกรรมดี ๆ มากมายตลอดทั้งปี ในแต่ละวันจึงมีคนในชุมชนและประชาชนเข้ามาใช้บริการภายในอุทยานเป็นจำนวนมาก เรียกได้ว่าเป็นพื้นที่สำหรับคนทุกเพศทุกวัยอย่างแท้จริง

กิจกรรมดนตรีในสวน

คนในชุมชนได้ใช้พื้นที่ในการออกกำลังกาย

พื้นที่สำหรับทำกิจกรรมร่วมกันระหว่างนิสิตและชุมชน

กิจกรรมศึกษาดูงานจากหน่วยงานภายนอก

ด้วยแนวคิดในการออกแบบและสร้างความมีส่วนร่วมในกิจกรรมมากมายให้แก่คนในชุมชน จึงไม่แปลกที่อุทยาน 100 ปี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้รับรางวัลการันตีมากมาย ทั้งรางวัลระดับประเทศและระดับนานาชาติ และเป็นหนึ่งในอุทยานต้นแบบของโลก ที่หลายสถาบันให้ความสนใจและเข้ามาศึกษาดูงานอีกด้วย

รางวัลต่าง ๆ ที่ได้รับ

ปี 2018

• 13 th Property Guru Thailand Property Award  / 

• TALA Award  / 

• ASA AD Award  / 

ปี 2019

• The 2019 WLA Awards  / 

• ICONIC Architecture Award  / 

• ASLA Professional Award  / 

• Architecture MasterPrize  / 

ปี 2020

• 12th Dubai International Award for Best Practices / 

ดูข้อมูลเพิ่มเติม

อาคารอเนกประสงค์

อาคารอเนกประสงค์ เพื่อใช้รองรับการจัดกิจกรรมเพื่อสังคมและชุมชนอย่างสร้างสรรค์ ไม่ว่าจะเป็นการสัมมนา การเปิดตัวโครงการต่าง ๆ ร่วมถึงกิจกรรมเพื่อชุมชน ซึ่งมีทั้งสถาบันการศึกษา นิสิต นักศึกษา องค์กรต่าง ๆ ฯลฯ มาใช้บริการห้องอเนกประสงค์เป็นจำนวนมาก โดยแบ่งเป็นห้องทั้งหมด 3 ห้อง ดังนี้

1. ห้องอเนกประสงค์ A ขนาด 201 sqm. รองรับคนได้สูงสุด 140 คน
2. ห้องอเนกประสงค์ B ขนาด 120 sqm. รองรับคนได้สูงสุด 60 คน
3. ห้องอเนกประสงค์ C ขนาด 168 sqm. รองรับคนได้สูงสุด 100 คน

ลานจอดรถใต้อาคาร

ลานจอดรถใต้อาคารอเนกประสงค์ รองรับรถยนต์ได้ 200 คัน เพื่ออำนวยความสะดวกให้กับผู้ที่มาพักผ่อน ออกกำลังกาย และทำกิจกรรมต่างๆ ที่อุทยาน 100 ปี จุฬาฯ

แนวคิดในการออกแบบ อุทยาน ๑๐๐ ปี จุฬาฯ

• ตามรอยพระราชปณิธานของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในการพระราชทานที่ดินให้แก่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เพื่อให้เป็นพื้นที่สำหรับการเรียนรู้และคืนประโยชน์สู่สังคมส่วนรวม
• การจัดการพื้นที่สีเขียว พื้นที่ประมาณ 29 ไร่ บริเวณพื้นที่สวนหลวง – สามย่าน ซึ่งกำหนดให้เป็น “ที่โล่งว่าง” ต่อเนื่องกับแนวแกนหลักสีเขียวในเขตการศึกษา (แกนตะวันตก-ตะวันออก) และมีถนน ๑๐๐ ปี จุฬาฯ (จุฬาลงกรณ์ 5 เดิม) เชื่อมถนนพระราม 1 – พระราม 4 สร้างความต่อเนื่องของกิจกรรม การใช้ประโยชน์พื้นที่มหาวิทยาลัยกับชุมชน
• การเป็นพื้นที่สีเขียว เพื่อการเรียนรู้ แลกเปลี่ยนระหว่างนิสิตกับชุมชน คนกับธรรมชาติ
  มีความยืดหยุ่นสูงต่อการใช้งานของผู้คนขนาดกลุ่มต่างๆ เชื่อมต่อแนวแกนสีเขียว ตามผังแม่บทของมหาวิทยาลัยจากเขตการศึกษาขยายสู่ฝั่งตะวันตก
• ใช้พืชพรรณพื้นถิ่นหลากหลายชนิด ปลูกแบบธรรมชาติในแนวคิดป่าในเมือง (Urban forestry) ต้นแบบสวนสาธารณะในสถานะพื้นที่หน่วงน้ำของเมือง เพิ่มพื้นที่น้ำซึมดิน

แนวความคิดในการออกแบบที่ว่างและรูปทรง

เป็นแรงบันดาลใจจากการเติบโตของกิ่งรากจามจุรี ซึ่งยืดหยุ่นกับการใช้ง่ายปรับเปลี่ยนได้ตามบริบท และเชื่อมโครงสร้างระบบนิเวศสีเขียวของเมือง (Urban Green Infrastructure) ในระดับชุมชน ด้วยโครงข่ายระบบถนน และพื้นที่สีเขียวขนาดต่างๆ

แนวพื้นที่รับน้ำ

แนวพื้นที่รับน้ำ (Rain garden) ปลูกต้นไม้สองข้างทาง พร้อมระบบท่อระบายน้ำใต้ดิน ช่วยในการซึมน้ำ-หน่วงน้ำเมื่อฝนตก

• แนวความคิดในการออกแบบพื้นที่ชุ่มน้ำประดิษฐ์พื้นที่ชุ่มน้ำประดิษฐ์ (Construct Wetland) เป็นพื้นที่ชุ่มน้ำเพื่อส่งเสริมระบบนิเวศ และนันทนาการ เป็นระบบการหมุนเวียนน้ำในอุทยาน เป็นหัวใจของการออกแบบที่ว่าง ใช้ระบบชีววิศวกรรมเพื่อการบำบัดน้ำ และสร้างระบบนิเวศในพื้นที่เมือง พื้นที่ชุ่มน้ำประดิษฐ์ในส่วนต่างๆ ของอุทยาน จะช่วยกักเก็บน้ำฝนไว้ใช้รดน้ำต้นไม้ และเป็นพื้นที่ซึมน้ำ-หน่วงน้ำของเมือง
• สวนซึมน้ำ (Porous Park) ให้อุทยานทำหน้าที่เป็นฟองน้ำของเมืองด้วยการออกแบบสัณฐานอุทยานให้มีความลาดเอียง เพื่อเพิ่มความสามารถในการซึมน้ำดัก และกักเก็บน้ำฝนในช่วงหน้าฝน และนำน้ำกลับมาใช้ในช่วงหน้าแล้ง
• สร้างบ่อหน่วงน้ำทั้งแบบเปียก (Retention Pond) และแบบแห้ง (Detention Pond) เพื่อขังและชะลอน้ำฝน ก่อนระบายออกสู่สาธารณะ โดยสามารถหน่วงน้ำไว้ในพื้นที่ได้ประมาณ 3-4 ชั่วโมง
• พื้นที่แก้มลิง ทางเข้าอุทยาน จากอุทยาน ๑๐๐ ปี จุฬาฯ เป็นพื้นที่เปิดโล่ง เอื้อต่อการเข้าถึง และการจัดกิจกรรม รวมทั้งบริเวณพื้นที่สีเขียวด้านข้าง เป็นพื้นที่ซึมน้ำแบบแก้มลิง เน้นต้น “จามจุรี” เป็นสัญลักษณ์

อาคารอเนกประสงค์

เป็นการออกแบบที่สะท้อน “การพระราชทานที่ดินให้แก่จุฬาฯ เพื่อคืนประโยชน์สู่สังคมส่วนรวม” ด้วยลักษณะอาคารที่สอดประสานเป็นหนึ่งเดียวกับพื้นที่ภูมิทัศน์ เป็นสถาปัตยกรรมที่เปรียบเสมือนซุ้มประตู (Gate Way) จากกระบวนทัศน์ทางธรรมชาติวิทยา เป็นที่หมายตา (Landmark) ให้กับอุทยาน ๑๐๐ ปี จุฬาฯ และมหาวิทยาลัยฝั่งตะวันตกพื้นที่หลังคาเขียว (Green roof) ของอาคารอเนกประสงค์ เป็นเนื้อเดียวกันกับพื้นที่อุทยานด้านล่าง ด้วยการเชื่อมต่อที่ว่างภูมิทัศน์ในรูปแบบเนินดิน และทางลาดให้เกิดความต่อเนื่องสูงสุด

แนวคิดการออกแบบถนน ๑๐๐ ปี จุฬาฯ

ถนนสีเขียว : เชื่อมต่อชุมชนเมือง
ถนน ๑๐๐ ปี จุฬาฯ (แนวถนนจุฬาลงกรณ์ ซอย 5 เดิม) เขตทางกว้าง 30 เมตร ยาว 1.35 กิโลเมตร ช่องทางเดินรถ 2 เลน ปลูกต้นไม้สองข้างทาง เชื่อมต่อพื้นที่อุทยาน ๑๐๐ ปี จุฬาฯ กับ ถนนพระราม 1 – พระราม 4
สร้างความต่อเนื่องของกิจกรรม การใช้ประโยชน์พื้นที่ระหว่างมหาวิทยาลัยกับชุมชน เป็นต้นแบบถนนสีเขียวร่มรื่นด้วยต้นไม้ใหญ่ไม้พุ่มหลากชนิดที่ทนต่อสภาพแวดล้อมเมือง ส่งเสริมให้รถขับช้า (slow traffic) และให้ความสำคัญต่อการเดินเท้า ขี่จักรยาน และการใช้รถโดยสารขนส่งมวลชน (mass transit)